Povlašćene informacije

Objavljivanje povlašćene informacije

Povlašćena (insajderska) informacija je svaka precizna neobjavljena informacija koja se odnosi, direktno ili indirektno, na proizvod na veleprodajnom tržištu koja bi, da je objavljena, verovatno značajno uticala na cenu tog proizvoda na veleprodajnom tržištu.

Kada poseduje povlašćenu (tzv. insajdersku) informaciju učesnik na tržištu je dužan da je objavi u celini i pravovremeno na svojoj internet stranici i/ili na centralizovanoj internet stranici, pre nego je sprovede transakciju na koju se ta informacija odnosi.

Ako dođe do nenamernog otkrivanja povlašćene informacije učesnik na tržištu, odnosno lice koje je on angažovao da deluje za njegov račun, ima obavezu da tu informaciju objavi u celosti, bez odlaganja, u skladu sa Pravilima REMIT, bez odlaganja.

Povlašćene informacije koje se naročito objavljuju su informacije u vezi kapaciteta i korišćenje postrojenja za proizvodnju, skladištenje, i potrošnju električne energije i prirodnog gasa, sistema za prenos električne energije, odnosno sistema za transport prirodnog gasa, odnosno na kapacitet i korišćenje skladišta prirodnog gasa, terminala za regasifikaciju prirodnog gasa, uključujući podatke o planiranoj ili neplaniranoj ne raspoloživosti ovih energetskih sistema, odnosno postrojenja. Ne objavljuju se informacije u vezi ključnom infrastrukturom i informacije o proceni potreba za poboljšanje njene zaštite.

Odlaganje objavljivanja povlašćene informacije

Objavljivanje povlašćene informacije učesnik na tržištu može da odloži samo ukoliko bi njenim objavljivanjem ugrozilo svoj legitimni interes, a pod uslovom da odlaganjem objavljivanja ne dovodi u zabludu javnost, da može da obezbedi poverljivost te informacije i da na osnovu te informacije ne donosi odluke u vezi sa trgovanjem proizvodima na veleprodajnom tržištu.

Kada su ispunjeni svi uslovi za odlaganje objavljivanja povlašćene informacije, učesnik na tržištu u prijavljuje Agenciji tu informaciju na obrascu REMIT R-3 u kome navodi razloge koji su doveli do odlaganja njenog objavljivanja.

Zabrana trgovanja povlašćenim informacijama

REMIT Pravilima je bliže uređeno da onaj koji poseduje povlašćenu informaciju u vezi sa proizvodom na veleprodajnom tržištu zabranjeno da:

1. koristi tu informaciju pri kupovini ili prodaji, ili pokušaju kupovine ili prodaje veleprodajnog proizvoda, za svoj račun ili za račun trećeg lica, direktno ili indirektno;
2. prenosi, odnosno otkrije povlašćenu informaciju bilo kom drugom licu, osim ako je u obavljanju delatnosti to neophodno i ako to uobičajeno čini u vršenju svojih radnih zadataka, profesije ili dužnosti;
3. preporuči ili navede drugo lice da, na osnovu povlašćenih informacija, kupi ili proda veleprodajni proizvod na koji se ta informacija odnosi.

Zabrana korišćenja i trgovanja povlašćenim informacijama odnosi se na svako lice koje zna ili koje bi trebalo da zna da je u posedu povlašćene (insajderske) informacije.

Učesnici na tržištu imaju obavezu da prilikom registracije obaveste Agenciju o licima koja imaju pristup povlašćenim informacijama, a koja se prijavljuju Agenciji na obrascu REMIT R-1.

Zabrana vršenja transakcija bez prethodnog objavljivanja ne odnosi se na:

1. proizvođača električne energije i prirodnog gasa, operatora sistema za skladištenje prirodnog gasa i operator terminala za utečnjeni prirodni gas, izvrše transakciju pre objavljivanja povlašćenje informacije ako je svrha transakcije pokrivanje trenutnog fizičkog gubitaka koji je uzrokovan neplaniranim prekidom u radu sistema, ako ovaj učesnik na tržištu nije bio u mogućnosti da ispuni ugovorene obaveze i ako je transakcija dogovorena uz pristanak operatora prenosnog/ transportnog sistema sa ciljem obezbeđenja sigurnog i pouzdanog rada sistema. U ovom slučaju transakcija se prijavljuje Agenciji na obrascu REMIT R-6.
2. učesnika na tržištu koji:
   • vrši transakciju radi ispunjenja dospele obaveze kupovine/prodaje proizvoda na veleprodajnom tržištu koja proizlazi iz zaključenog ugovora ili naloga za trgovanje koji je plasiran pre nego što je to lice došlo u posed povlašćene informacije;
   • postupa u skladu sa propisima koji uređuju primenu mera u vanrednim situacijama, a kada je nadležni organ koji određuje mere u vanrednim situacijama već intervenisao radi obezbeđivanja sigurnog snabdevanja električnom energijom ili prirodnim gasom i ako su suspendovani tržišni mehanizmi. U ovom slučaju organ zadužen za planiranje mera izveštava Agenciju o korišćenju izuzeća na obrascu REMIT R-4;
   • je operator prenosnog i transportnog sistema koji kupuje energiju, odnosno prirodni gas za potrebe sigurnog i pouzdanog rada sistema i obezbeđenja pomoćnih usluga.

Korišćenje izuzeća od zabrane korišćenja i otkrivanja povlašćenih informacija prijavljuje se Agenciji na obrascu REMIT R-4.